Kurs języka XML

Dlaczego XML wart jest uwagi?

Kiedy dowiesz się jak działa XML, docenisz z pewnością, jak bardzo zwiększa on twoje możliwości. XML pozwala na rzeczy, które dotychczas albo nie były tak łatwe a przez to i były kosztowne, albo w ogóle nie były możliwe.

YML elementarnie

XML (skrót od eXtensible Markup Language - rozszerzalny język znaczników) to otwarty standard opracowany przez W3C. Kiedy po raz pierwszy usłyszałem akronim XML, skojarzyło mi się inne rozwinięcie - nie rozszerzalny a rozszerzony (extended) język znaczników. No właśnie, dlaczego rozszerzalny? Otóż XML nie jest kolejnym językiem do przechowywania konkretnych danych, jak np. język HTML opisujący wygląd stron sieciowych. XML to język opisujący dane, czyli metajęzyk. W uproszczeniu można powiedzieć, że XML służy do tworzenia innych języków (aplikacji XML) służących do przechowywania informacji. Jeśli masz potrzebę zapisywania określonych danych o określonej strukturze, XML okaże się najlepszym narzędziem, bez względu jakie by te dane nie były. W przeciwieństwie do np. HTML, XML nie ma ograniczonej liczby znaczników, bo pozwala przechowywać dowolne dane i to w jak najbardziej wygodny dla nas sposób, bo sami go określamy. Sami określamy strukturę danych, która może być tabelaryczna, ale może także tworzyć drzewo. W ten sposób nie jesteś, jako twórca zbiorów XML w żaden sposób ograniczony. Na tym przede wszystkim polega wyższość XML nad innymi formatami zapisu danych.

Pochodzenie XML, czyli SGML

Przodkiem języka XML był SGML. Jest to język o dużych możliwościach, ale przez swoje rozmiary i poziom skomplikowania niezbyt łatwy do stosowania. Znane jest już chyba stwierdzenie, że XML oferuje 80% możliwości SGML, przy dziesięciokrotnie łatwiejszym ich wykorzystaniu. SGML - w przeciwieństwie do XML - nie jest językiem, który sam się opisuje. Nie jest również tak łatwy do przetwarzania.

Dane wreszcie mogą latać - XML czyni je naprawdę przenośnymi

Potrzeba uniwersalnego i czytelnego formatu danych jest widoczna od dawna, a w czasach gwałtownego powiększania się Sieci stała się koniecznością. Wreszcie pojawił się format pozwalający na łatwe przechowywanie dowolnych danych. Dzięki oddzieleniu treści od formy - czego nie umożliwia wspomniany HTML - łatwo skupić się na samych danych. Zwykłe programy mogą dzięki wspólnemu formatowi XML łatwiej wymieniać dane, a informacje publikowane np. w Sieci mogą być łatwiej przetwarzane. Weźmy „na tapetę” notowania spółek giełdowych. Załóżmy, że chcemy napisać program analizujący wahania kursów akcji. Potrzebne jest więc na bieżąco aktualizowane źródło takich danych. Cóż z tego, że wortali finansowych jest kilkanaście, skoro wszystkie one serwują kursy akcji w postaci tabelek HTML. Nawet gdybyśmy kosztem karkołomnej pracy przygotowali narzędzie do odczytywania kursów akcji z komórek tabeli w pliku HTML, to drobna zmiana na stronach danego wortalu - np. niewielkie przegrupowanie danych w tabeli, czy z pozoru nieistotne dodanie w kodzie HTML bannera, zrujnowałoby nasze narzędzie. Stałoby się tak dlatego, że dane w postaci HTML są przyjazne człowiekowi, ale nie maszynie. Gdyby natomiast te dane zapisać w postaci pliku XML, zawierającego tylko właściwą treść (a nie formę), stałyby się one łatwe do indeksowania i przetwarzania. Jeśli zechcemy takie dane XML wyświetlić jako stronę sieci Web, to przetworzenie ich do postaci czytelnej dla człowieka byłoby, dzięki arkuszom stylów (o których będzie mowa) bardzo proste.

W języku XML wystarczającym opisem dla danych są one same

Jak wspomniałem wyżej, dokument XML sam się opisuje. Można wprawdzie stosować schematy Definicji Typu Dokumentu (znane jeszcze z SGML DTD) i inne sposoby deklarowania jego zawartości (jak XML Schemas), ale rzadko jest to potrzebne. Czytelność XML, nawet bez użycia specjalnych narzędzi, to jedna z jego ważniejszych zalet.

Niebywała elastyczność i rozszerzalność

Wbudowany mechanizm przestrzeni nazw zapewnia łatwość rozbudowy istniejących dokumentów przy zachowaniu kompatybilności wstecz. Załóżmy, że otrzymaliśmy w dokumencie XML fakturę, ale musimy na własny użytek dodać do niej pewne informacje. Sposobność dodania danych nie jest oczywiście niczym niezwykłym, ale my będziemy mogli tego dokonać w sposób absolutnie dowolny i niezależny od wcześniejszej wersji dokumentu. Niespotykane jest również, że pierwszy autor będzie mógł korzystać z tego dokumentu identyczną, jak przed naszymi modyfikacjami, metodą.

Otwartość i perspektywy

XML nie został opracowany przez konkretną firmę, a przez niezależne i autorytatywne konsorcjum W3C. Ta sama organizacja odpowiada za HTML i inne standardy sieciowe. Specyfikacja XML została udostępniona za darmo i nie należy do żadnej firmy, ale XML jest przez ważne korporacje wspierany. Przykładem niech będą Microsoft, Sun czy IBM. Poparcie tych firm właściwie samo w sobie jest gwarancją sukcesu XML-a. Sukces ten jest zresztą widoczny już dziś. Jak grzyby po deszczu powstają idee i standardy, w których XML jako mechanizm wymiany informacji pełni kluczową rolę.

XML może być narzędziem sam dla siebie

Czego przykładem są standardy umożliwiające przetwarzanie kodu XML za pomocą właśnie XML-a (np. język XSLT), czy pozwalający definiować właściwe wartości danych język DCD (Document Content Description). Możliwości rozwoju XML-a wydają się więc nieograniczone.